Булгийн Шивнээ

Нэг ном уншиж яваад Японы нэрт зураач, зохиолч агсан Хигашияама Кайй (东山魁夷) гэдэг хүний энэ зохиолын танилцуулгыг олж уншаад машид таалагдсан тул хятад эхийг нь олж аван орчуулж үзлээ. Өнөөгийн бидний утга учиргүй   юунд ч юм яарсан, дэвшиж дээшилсэн энэ амьдрал ямар ч үнэ цэнэгүй болохыг, тэгээд юунд хүргэж байгааг шувуудын дүрээр тодоос тод харуулж, жинхэнэ үнэн мөн зөвхөн бидний сэтгэлд л байдаг гэдгийг өгүүлжээ. Нэр нь уг нь 听泉 буюу махчилах юм бол "Булгийг Сонсохуй"  гэсэншүү утгатай юм, би нь орчуулахдаа "Булгийн Шивнээ" болгочихлоо, эхийг уншиж үзээд нэрний болоод бусад талаар санаа оноо байвал хэлээрэй. Орчуулах ОРОЛДЛОГО  шүү дээ, дутуу гучуу зүйл байгаа шүү.

 Булгийн Шивнээ

 Уудам тал дээгүүр шувууд ниснэ. Хэсэг хэсгээрээ сүрэглэсэн шувууд зогсолтгүй нисэн өнгөрнө.

Заримдаа дөрөв таваараа толгойлон ниснэ, заримдаа нэгэн цуваанд орон могой шиг сунан ниснэ. Хар даа, үнэхээр хүчирхэг шувуун сүрэг юм аа!...

Шувууд жиргэнэ, тэд эв найрамдалтай амьдарч, харилцан бие биенээ урамшуулан зоригжуулна. Заримдаа бас хоорондоо эвдрэлцэн муудаж, булаалдан тэмцэж, бие биесээ гэмтээн шархдуулна. Зарим шувууд өвчин ужиг, ядарч зүдрэн эсвэл хөгширч өвгөрснөөс болон сүргээсээ тасарна.

Өнөөдөр шувуудын сүрэг дахин уудам тал дээгүүр нисэн өнгөрлөө. Хааяа тэд номин ногоон тал дээгүүр өнгөрөхдөө жижигхэн горхи нарны гэрэлд саа шиг гялтганан урсахыг олж харна. Хааяа ой шугуйн дээгүүр нисэн өнгөрөхдөө улаа бутарсан жимснүүд моддын сүүдэр дороос гялалзан цухуйхыг харна. Эргээд бодоход ийм газар урьд хаа сайгүй л байдаг байж. Гэтэл одоо хаа сайгүй л зах хязгааргүй элс бүрхсэн шар тал. Эх дэлхий нүүр царайгаа хувиргачихаад байхад шувуун сүрэг нэг хоромч зогсож амралгүйгээр өчигдөр, өнөөдөр, маргааш эндээс нисэн одсоор.

        Шувуудыг өөрийн хүсэл зоригоор нисдэг гэж бүү бодоорой. Тэд яагаад нисдэг гэж? Хаашаа нисдэг юм бол? Хэн ч мэдэхгүй. Толгойлон нисэж байгаа шувууд өөрсдөө ч мэдэхгүй.

        Яагаад заавал ийм хурдан нисэх ёстой юм бол? Яагаад жаахан удаашруулж болдоггүй юм бол?

        Шувууд цаг хугацааг маш хурдан өнгөрч байна гэж бодно. Гэтэл цаг хугацаа туйл хязгааргүй, үүрд мөнхийн гэдгийг үл мэднэ. Өнгөрөн одож буй нь тэд өөрсдөө л шүү дээ. Тэд харин донтсон юм шиг л довтолгож, далавчаа хурднаас хурдан дэвнэ. Энэ нь золгүй тэднийг л бүр хурднаар энэ газраас үгүй болгож байгааг тэд төсөөлөх ч үгүй.

        Шувууд сүр сархийтэл далавчаа дэвэн асар хурднаар довтолгон ниссээр...

        Ойн дунд нэгэн цэнгэг булаг хоржигонон урсана. Энэ бол шувуудын хэсэг зуур амрах газар. Богинохон боловч уудам шар талыг гэтлэн туулах шувуудын хувьд маш үнэтэй амралт. Дэлхий дээрх бүх амьд амьтад ялгаагүй, нэгэн өдрийг үдэн маргаашийн шинэ амьдралыг угтан авна.

        Шувууд булгийн хажууд далавчаа амраан, толгойгоо сэргээн булгийн хоржигонох урсгалаараа шивнэн өгүүлэх үгсийг чагнана. Булаг минь, чи шувуудын нисэх зүгийг зааж өгч байна уу?

       Булгийн ус газрын гүнээс ундран гарч ирэхдээ эртнээс эдүгээг хүртэл бүх л амьд биетний амьдрал үхэл, цэцэглэн дэлбээлж хатаж гандахыг үзэж ханасаан. Тиймээс булаг шувуудын нисэх зүгийг мэдэж байгаа нь гарцаагүй.

        Шувууд тунгалагхан булгийн хажууд зүсээ тольдон зогсохдоо өөрсдийн ядарч туйлдсан царайгаа олж харав. Тэндээс тэд өөрсдийн эрх дураар сүрийг бадруулан нисэх цаг үе өнгөрснийг ойлгож авчээ.

        Шувууд хүссэн цагтаа булаг горхи олж харна гэдэг маш хэцүү хэрэг болж. Учир нь тэд зөвхөн нисэн холдохыгоо л бодож явсан юм.  

        Шувууд алдсан байж, тэдний хамгийн том азгүйтэл бол тэд аль болох хурдан нисэхийг л ахиц дэвшил гэж бодсонд байгаа юм. Тэд газар дэлхийг тэдний төлөө л оршин байдаг гэж эндүүрчээ.

        Гэхдээ тэд ингээд үргэлжлээд нисээд байх юм бол эцэстээ өөрсдийгөө үгүй хийнэ гэдгийг бараг л гадарласан байх. Эртхэн л бүрмөсөн ойлгоосой.

        Би ч тэр сүрэг доторх нэгэн шувуу, бүх хүн төрөлхтөн тэр элсэн нүүдэл болсон шар тал дээгүүр нисэх шувууд.

        Хүн бүрийн сэтгэлд тийм нэг булаг бий. Өдөр тутмын толгой гашилгасан амьдрал нь түүний хоржигонох чимээг дарчихаад байдаг юм. Амирлангуй гүн шөнөөр чи зүрхнийхээ гүнээс урсан ирэх аниргүй тэр дууг сонсоод үзээрэй, тэр л өнөөх чимээгүй урсах булаг юм шүү дээ.

        Явж ирсэн замуудаа эргэн хартал, хэчнээн ч удаа зүг чигээ алдан төөрч будилж явсан юм бүү мэд. Үргэлж яг энэ сэтгэлийн гүн дэх булгийн хоржигонох чимээг сонсоход л би урагшлах замаа дахин олж авдаг.

        Булаг надаас үргэлж: Чи бусдад болоод өөртөө үнэнч байж чаддаг уу? гэж асуухад, би үргэлж өөрийн гэм бурууг мэдэрч, хэлэх ч үг олдохгүй толгой гудайна.

        Би бол зураач хүн. Чин сэтгэлийн маань хүсэл бол “Чин үнэнээр амьдрах”. Зүрхний маань булаг үргэлж надад номхон даруу, эгэл жирийн, элдэв ялгавар ихэмсэг үзэлгүй байхыг сануулна.

        Зүрхний маань булаг бас надад “Би-гээ хаяж байж Үнэн-ийг олж харна” гэж сургана.

        Би-гээ хаяна гэдэг миний хувьд гэтэл байж боломгүй хэрэг гэж санагдана. Харин чимээгүй хоржигонон шивнэх булгийн ус надад “Гоо сайхан” гэгч энд л байдаг юм гэж тодоос тод хэллээ.  

Хигашияама Кайй (东山 魁夷)